W poprzednim artykule opisałem przesłanki pozytywne uzyskania rozwodu. Dzisiaj skupię się na przesłankach negatywnych.
Sąd nie orzeknie rozwodu jeżeli:
– Miałoby ucierpieć na tym dobro małoletniego dziecka,
– Jeżeli rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
– Jeżeli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozpadowi pożycia.
Dobro małoletniego dziecka miałoby ucierpieć wskutek orzeczenia rozwodu
Sytuacja taka zachodzi oczywiście jedynie w sytuacji, gdy małżonkowie mają wspólne, małoletnie dziecko.
Już samo zdefiniowanie pojęcia dobra dziecka nie jest proste. Możemy jednak przyjąć, że niezgodne z dobrem dziecka (w kontekście rozwodu) będzie wszystko to, co nie gwarantuje mu wychowania w szacunku między rodzicami, w miłości pomiędzy nim, a rodzicami oraz nie zapewnia kontaktu z rodzicami.
Dlatego też, bardzo rzadko będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której Sąd nie orzeknie rozwodu właśnie z tego powodu. Skoro bowiem rodzice dziecka chcą się rozwieść, to relacje między nimi uniemożliwiają im porozumienie w wielu kwestiach. Małoletni znajduje się wtedy w środku konfliktu i rozstanie rodziców jest wtedy „mniejszym złem”. Często zatem nieorzeczenie rozwodu mogłoby spowodować, że dobro dziecka by ucierpiało.
Sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego
Zasady współżycia społecznego są pojęciem określanym jako klauzula generalna. Podobnie jak dobro dziecka, nie są one definiowane w porządku prawnym. Upraszczając, możemy przyjąć, że są to pewne zasady moralne, powszechnie akceptowane przez społeczeństwo.
Przykładowo można wskazać, że orzeczenie rozwodu byłoby, co do zasady, niedopuszczalne z powodu nieuleczalne choroby współmałżonka (np. raka). W takim bowiem wypadku obowiązkiem drugiego małżonka jest wspieranie i pomoc, a nie żądanie rozwodu.
Każda sprawa jest jednak inna i nie ma uniwersalnego katalogu przypadków sprzecznych z zasadami współżycia społecznego.
Żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego
Art. 56 §3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazuje:
Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie
winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że
odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami
współżycia społecznego.
Małżonek wyłącznie winny to ten, który ponosi całkowitą winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Jeśli jednak drugiemu małżonkowi też można przypisać choćby niewielką winę, to Sąd musi orzec rozwód z winy obojga małżonków.
Zatem w przypadku gdy:
– rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia,
– drugi z małżonków nie wyraża zgody na rozwód,
– odmowa zgody na rozwód nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego,
Sąd oddali powództwo o rozwód.
Reasumując, postępowanie rozwodowe potrafi być skomplikowane i długotrwałe. Każda sprawa jest inna i ostatecznie to Sąd decyduje, czy orzeczenie rozwodu, w danych okolicznościach, jest możliwe.